خلاصه گزارش اجرای سیستم یکپارچه اقتصادی-محیط زیستی اقتصاد ایران (حساب اقماری محیط زیست ایران)

نویسنده: ابوالفضل خاوری نژاد
چکیده:
سیستم حساب‌های ملی 1993، حساب اقماری محیط زیست را با عنوان “سیستم حساب‌های ادغام شده محیط زیستی و اقتصادی” تهیه و به کشورها توصیه کرده است. اجرای این سیستم در ایران به صورت پایلوت در پژوهشکده پولی و بانکی به انجام رسیده است. سال 1378 به عنوان سال آغاز اجرای طرح در نظر گرفته شده و تا سال 1381 امتداد یافته است. در این گزارش به صورت خلاصه نتایج طرح مذکور ارائه شده است.
خلاصه گزارش اجرای سیستم یکپارچه اقتصادی-محیط زیستی اقتصاد ایران (حساب اقماری محیط زیست ایران)

مروری بر تخصيص منابع در نظام بانکداری ایران

نویسنده: حمید کردبچه
چکیده:
بر اساس قانون بانکداري بدون ربا و آيين نامه اجرايي آن، مهم‌ترین عقود مورد استفاده براي تخصيص منابع در کشور عبارتند از: قرض‌الحسنه،‌ مشارکت مدني،‌ مشارکت حقوقي،‌ سرمايه‌گذاري مستقيم،‌ مضاربه،‌ معاملات سلف،‌ فروش اقساطي،‌ اجاره به شرط تمليک،‌ جعاله،‌ مزارعه و مساقات، استصناع، مرابحه و خريد دين.
مشاهده کامل مقاله

مقدمه ای بر تحلیل پوششی داده ها (DEA)

مولف: راماناتان

مترجم: نسرین ابراهیمی

چکیده:

به‌طور کلی دو تکنیک برای اندازه‌گیری تغییر (رشد) بهره‌وری وجود دارد: رویکرد‌های مرزی و غیر مرزی. در رویکرد مرزی با توجه به بهترین تجربیات(مرز)، کارایی یک بنگاه به  عنوان  فاصله این بنگاه با مرز (تابع فاصله) محاسبه شده و سپس، با استفاده از توابع فاصله تخمینی و بر اساس شاخص مالکوئیست، بهره وری بنگاه مورد بررسی اندازه گیری می شود. اندازه گیری توابع فاصله می‏تواند هم به روش پارامتری و هم به روش غیر پارامتری انجام شود. معروف ترین روش غیر پارامتری، روش تحلیل پوششی داده ها است

مشاهده کامل مقاله

پویایی های مهاجرت های بین استانی طی دوره 1395-1385

نویسنده: نسرین ابراهیمی

چکیده

یکی از ابعاد مهم مهاجرت داخلی در ایران، مهاجرت بین استان‫های مختلف است. طی دوره 1395-1385 تعداد مهاجران بین استانی در طول زمان ثابت نبوده و با افزایش بیش از 3 درصد همراه بوده است. به لحاظ سهم از تعداد مهاجران وارد شده، استان تهران بیشترین سهم را داشته است. بیشترین تعداد مهاجران خارج شده نیز متعلق به استان تهران بوده است.

مشاهده کامل مقاله

شاخص‌های عددی و اندازه‌گیری بهره‌وری ‬‬‬‬

مؤلف: تیموتی کوئلی، کریستوفر دونل، جورج باتس

مترجم: نسرین ابراهیمی

چکیده

شاخص‌های عددی ابزارهای رایجی هستند که به‌منظور اندازه‌گیری تغییرات در سطوح متغیرهای مختلف اقتصادی مورد استفاده قرار می‌گیرند. شاخص قیمت مصرف‌کننده که تغییرات در قیمت‌های سبدی از کالا و خدمات مصرفی را اندازه‌گیری می‌کند، پرکاربردترین شاخص اقتصادی است. با بکارگیری شاخص‌های عددی از طریق اندازه‌گیری تغییرات در سطوح ستانده‌های تولید شده و سطوح نهاده‌های مورد استفاده در فرآیند تولید طی دو دوره زمانی یا بین دو بنگاه، می‌توان به اندازه‌گیری تغییرات بهره‌وری پرداخت

مشاهده کامل مقاله

تحلیل رشد بلندمدت اقتصاد ایران و چالش‌های دهه 90

نویسندگان: مسعود نیلی و ابوالفضل خاوری نژاد

چکیده:

رشد اقتصادی کشور در سال‌های 91 و 92 به ترتیب 8/6- و 9/1- درصد کاهش یافته که در سال‌های پس از پایان جنگ سابقه نداشته است. رشدهای منفی اقتصادی کشور در این سال‌ها، با اعمال شدیدترین تحریم‌‌هایی که می‌توان بر کشوری اعمال نمود همزمان شده است. پرسشی که در اینجا مطرح می‌گردد این است که چه میزان از افت تولید کشور در سال‌های اخیر را می‌توان ناشی از اعمال این تحریم‌ها‌ دانست. از سوی دیگر، مقاله حاضر به این باور عام که با برداشته شدن تحریم‌ها، اقتصاد کشور به نرخ‌های رشد قبلی باز خواهد گشت، نیز خواهد پرداخت.

در این مقاله، با استفاده از محاسبه شاخص‌های بهره‌وری، اثر ناشی از تحریم بانک مرکزی و سایر تحریم‌های تجاری بر رشد تولید ناخالص داخلی بدون نفت برآورد می‌گردد. بدین منظور، نخست شاخص بهره‌وری بر پایه ارزش افزوده و شکل خاصی از ارزش ستانده محاسبه شده و از تفاضل نرخ رشد بهره‌وری بدست آمده، اثر تحریم محاسبه می‌شود. علاوه بر اثر تحریم بانک مرکزی، اثر تحریم نفتی نیز با استفاده از ارقام تفکیکی حسابهای ملی، به صورت جداگانه برآورد می‌گردد. با جمع دو اثر مذکور، اثر کل تحریم بر رشد اقتصادی کشور بدست می‌آید.

در پاسخ به پرسش دوم، یعنی بررسی نرخ‌های رشد اقتصادی در سال‌های پایانی دهه 90، به شرطی که تحریم‌های بین‌المللی برداشته شود، در مقاله حاضر، ابتدا مقادیر تولید بالقوه برآورد شده و سپس بر اساس سناریوی رشد تشکیل سرمایه ثابت در سال‌های مورد بررسی و با قید حفظ ساختارهای موجود در اقتصاد کشور، میانگین رشد اقتصادی سال‌های باقیمانده از سده چهاردهم شمسی پیش‌بینی می‌شود. مطابق با ارقام بدست آمده، رشد اقتصادی کشور در حدود نصف دوره قبل از آن خواهد بود.

مشاهده کامل مقاله

آشنایی مختصر با نکات اصلی لایحه بودجه سال 98

مقدمه

لایحه بودجه 98 در شرایطی تدوین شده است که پس از دو و نیم سال دوباره تحریم‌های اقتصادی امریکا علیه ایران بازگشته است و به‌طور قطع بخشی از درآمدهای بودجه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اطلاعات منعکس شده در این لایحه نشان‌دهنده آن است که دولت قصد نداشته است بودجه 98 انعکاسی از مشکلات احتمالی در فروش درآمدهای نفتی باشد. در حقیقت به نظر می‌رسد دولت برای اجتناب از پی‌آمدهای اقتصادی و اجتماعی، ترجیح داده است بودجه را بر اساس فرض فروش نفت به میزان 1.5 میلیون بشکه در روز  تدوین نماید. بر اساس تجربه عملکرد دولت در سنوات گذشته احتمالاً دولت قصد دارد اثر محدودیت‌های احتمالی بر بودجه را از طریق مکانیزم تخصیص، مدیریت نماید. در این گزارش مختصر، سعی شده است تصویری خلاصه و ساده از مهمترین نکات لایحه بودجه کشور در سال 1398 ارائه شود.

مشاهده کامل مقاله

تولید ناخالص داخلی ایران از 1285 تا 1315

نویسنده: ابوالفضل خاوری نژاد

مقدمه

سابقه تلاش نظام مند به منظور تهیه حسابهای ملی تاریخی در دنیا به دهه های نیمه اول قرن بیستم، یعنی دوره پیش از معرفی سیستم حسابهای ملی، باز می گردد. از آن زمان تاکنون نه تنها این تلاش ها کاهش نیافته بلکه بر مقیاس آن افزوده نیز شده است. یکی از دلایل مهم اقبال نسبت به تهیه حسابهای تاریخی، فراهم نمودن امکان انجام مطالعات کمی در زمینه چرخه های اقتصادی و عوامل موثر بر آن است. بدون در اختیار داشتن سری های زمانی نسبتا بلندمدت، این مطالعات امکان عملی نخواهد داشت. علاوه بر آن، بررسی تاریخ اقتصادی و شناخت بیشتر آنچه پیشینیان ما با آن روبرو بوده اند، با استفاده از مفاهیم، طبقه بندی ها و استانداردهای قابل مقایسه با زمان کنونی، از دلایل عام تر این رویکرد قلمداد می شود.

نتایج رسمی حساب های ملی ایران ، هم اکنون برای سالهای ۱۳۳۸ تا ۱۳۸۵، یعنی ۴۸ سال تهیه شده و در دسترس محققین اقتصادی قرار دارد. از این مجموعه، ارقام سالهای ۱۳۶۷ تا ۱۳۸۵، بصورت فصلی نیز تهیه و ارائه گردیده است. نتایج مطالعاتی که تاکنون در این عرصه صورت تحقق یافته، این نتایج را تا سالهای ۱۳۱۵ به عقب باز می گرداند، که با احتساب آن، سری های حسابهای ملی دوره ای بالغ بر ۷۰ سال را پوشش می دهد.

مشاهده کامل مقاله

رشد اقتصادي در پنج دهه گذشته تحت تأثیر چه عواملی بوده است؟

نویسنده: حمید آذرمند – سال 95

رشد اقتصادی ایران، طی پنج دهه گذشته به هفت دوره قابل تقسیم است. دوره اول از سال ۱۳۳۹ تا ۱۳۵۱ را شامل میشود. این دوره همزمان با توسعه صنایع و کاهش سهم بخش کشاورزی در اقتصاد است. متوسط رشد اقتصادی این دوره به قیمت های ثابت برابر با 11.9 درصد بوده است. از جمله عوامل موثر بر رشد اقتصادی بالا و پایدار در این دوره می توان به رشد سریع بخش صنعت، انتقال تکنولوژی، توسعه زیرساختها، رشد بخش ساختمان و رشد خدمات عمومی اشاره کرد. در این بین رشد شتابان بخش صنعت نقش تعیین کننده ای در رشد اقتصادی کشور داشت به طوری که رشد سالانه ارزش افزوده بخش صنعت طی ۱۲ سال از ۱۳۳۹ تا ۱۳۵۱، به طور متوسط برابر با 12.2  درصد بود. این رشد سریع موجب شد سهم بخش صنعت از کل تولید ناخالص داخلی، از 8.5 درصد در سال ۱۳۳۸ به 12.4 درصد در سال ۱۳۵۱ برسد. سازمان های حمایت کننده صنایع، مانند سازمان مدیریت صنعتی و سازمان گسترش و نوسازی صنایع در این دوره تشکیل شدند. دوره دوم رشد شامل سالهای ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۶ است.

مشاهده کامل مقاله

چرا بحرانهای مالی اتفاق افتاده است؟

مولف: فردریک میشکین، استنلی ایکینز، مترجم: دکتر حمید کردبچه – سال 96

مقدمه

بحران های مالی اصلی ترین اختلال در بازارهای مالی هستند که مشخصه آنها کاهش شدید قیمت دارایی ها و ورشکستگی بنگاه ها است. در اوت ۲۰۰۷، هنگامی که وام گیرندگان درجه دو (وام گیرندگان با سوابق اعتبار ضعیف) در بازار رهن دچار نکول شدند، بازار مالی فروریخت و آمریکا بدترین بحران مالی پس از بحران بزرگ را تجربه نمود. آلن گرینسپن رئیس قبلی فد، بحران مالی ۲۰۰۹–۲۰۰۷ را سونامی اعتباری نامید که قرنی یکبار اتفاق می افتد. در این بحران، شرکت های وال استریت و بانک های تجاری میلیاردها دلار زیان کردند. خانوارها و کسب و کارها مجبور شدند برای استقراض، نرخ های بالاتری را پرداخت کنند و دریافت اعتبار بسیار سخت تر شد. در پی کاهش ارزش سهام در آمریکا که به نیمی از اوج خود در اکتبر ۲۰۰۷ رسید، بازارهای سهام در نقاط دیگر جهان سقوط کردند. بسیاری از شرکت های مالی شامل بانک های تجاری، بانک های سرمایه گذاری و شرکت های بیمه به وضعیت ورشکستگی نزدیک شدند. بدین ترتیب در دسامبر ۲۰۰۷، رکودی آغاز شد که اقتصاد آمریکا تا پایان اکتبر ۲۰۰۸، در آن غوطه ور بود. این وضعیت که سخت ترین شرایط اقتصاد آمریکا پس از جنگ جهانی دوم بود، سرانجام در ژوئن ۲۰۰۹ پایان یافت. چرا این بحران اتفاق افتاد؟ چرا بحران های مالی تا این اندازه در تاریخ اقتصاد آمریکا و همچنین در بسیاری از کشورهای دیگر رواج دارند؟ چگونه می توان از این تجارب تاریخی برای فهم بحران جاری استفاده نمود؟ چرا بحران های مالی تقریبا همیشه باعث انقباض شدید در فعالیت اقتصادی می شوند؟

مشاهده کامل مقاله